"Genoeg gefeest! ER IS NOG HONGER", kopt verzetskrant de Baanbreker vandaag. "Mogen wij ons herinneren dat de stralende meizon behalve de feesttooi ook een schamele hongerige bevolking beschijnt. Er is geen reden om te verbloemen dat onze voedselpositie, hoewel het dieptepunt voorbij lijkt te zijn, ernstige ongerustheid baart."
Vooral in de grote steden in het westen van het land is de voedselpositie nog steeds zorgwekkend. Vlak voor de bevrijding bereikte de hongersnood hier een hoogtepunt. In Amsterdam moest men leven van minder dan 400 calorieën per dag. En daar is vooralsnog weinig verbetering in gekomen.
Hongerdoden
De nijpende hongersnood heeft drastische gevolgen, die duidelijk te zien zijn in de sterftecijfers van de afgelopen maanden. Dr. Banning, hoofdinspecteur van de Volksgezondheid, heeft verklaard dat het aantal sterfgevallen in de grote gemeenten momenteel twee - en soms driemaal zoveel is als normaal.
Met name sinds januari is het aantal sterfgevallen door ondervoeding "schrikbarend gestegen". In januari was ondervoeding bij nog maar 1 procent van de sterfgevallen de doodsoorzaak, inmiddels is dat bij 30 procent.
Ook blijft het aantal gevallen van hongeroedeem gestaag toenemen. Naar schatting is er in Amsterdam sprake van 20.000 tot 30.000 gevallen. Vooral baby's en ouderen bezwijken aan de ziekte, die gekenmerkt wordt door het opzwellen van het lichaam.
Dat nog steeds zo veel mensen hongeroedeem krijgen, heeft volgens De Nieuwe Dag alles te maken met de feestelijkheden van de afgelopen dagen. "Velen die uitgeput zijn en op de rand van het hongeroedeem staan komen door de inspanningen van de laatste dagen, het urenlang kijken naar de Canadezen en het lange lopen naar de Dam, nu over de rand." Daarom wordt de uitgeputte mensen opgeroepen om thuis te blijven, totdat zij weer zijn aangesterkt.
Er moet hard worden gewerkt om de voedselsituatie te verbeteren en meer hongerdoden te voorkomen. Door de geallieerden is vlak voor de bevrijding al een goed begin gemaakt. Zij begonnen toen met voedselhulp over land, zee én door de lucht, met toestemming van de Duitsers. Nederlanders werkten vervolgens hard om de duizenden tonnen aan voedsel te verzamelen, vervoeren en verdelen onder de bevolking.
Laat drie dagen feest voldoende zijn!
De Baanbreker
De Baanbreker heeft echter het idee dat de inzet voor voedselhulp inmiddels is verslapt. "Het moet ons van 't hart dat wij op het ogenblik de indruk hebben dat iets is verdwenen van het élan, waarmee ruim een week geleden werd begonnen met het brengen van voedsel naar het westen", schrijft de verzetskrant. "Er was iets voelbaar van de geest die groeit, wanneer een gezamenlijk doorstane ramp ieder tot daden drijft. Het schijnt alsof deze geest ten dele verloren is gegaan in de roes van deze dagen."
De verzetskrant hoopt op een terugkeer van de werkethiek. "Laat drie dagen feest voldoende zijn. Laten wij ons inschakelen op de harde werkelijkheid van heden en bij al onze daden de blik gericht houden op de nabije toekomst. De tijd van demonstraties is voorbij, de tijd van werken is aangebroken!"
Foto's:
In het Binnengasthuis te Amsterdam worden lijders aan hongeroedeem verpleegd NIOD
Oudere man met hongeroedeem NIOD
Jong slachtoffers van de hongersnood NIOD
Hongeroedeem: de afdruk van een duim blijft in het door vocht opgezwollen been aanwezig NIOD
Hongeroedeem noodziekenhuis in Rotterdam NIOD
Bronnen ooggetuigen:
- "Genoeg gefeest! ER IS NOG HONGER" - 09/05 - De Baanbreker
- "De hongertoestand in het westen" - 15/05 - De Waarheid
- "Uitgeputten moeten thuis blijven" - 15/05 - De Nieuwe Dag
