'Uitgehongerd en verkleumd', uren in de rij voor brood.
Uren in de rij staan voor één brood. Voor stedelingen in het westen van Nederland is dit inmiddels de dagelijkse realiteit. "Op het gebied van filevorming zijn wij in de oorlogsjaren veel gewend," schrijft De Telegraaf, "maar de files voor de bakkers overtreffen alle verwachtingen."
Vaak vormt zich al in alle vroegte een rij voor de bakker. "Uitgehongerd en verkleumd", ziet de groep mensen eruit. Dat zegt de Amsterdamse Pieter Oostervink, die vanuit zijn raam de bakker kan zien. "Mannen, vrouwen en kinderen. Zij wachten tot de deur open zal gaan, stil en zwijgend. In de felle kou wachten zij op het half brood per hoofd per week."
Met lege handen naar huis
Sinds het bezorgen aan huis eind januari is gestaakt (in verband met de vele plunderingen op bakkerskarren) zijn de rijen alsmaar groter geworden. Wie eerst thuis op het brood kon wachten, moet nu immers aansluiten in de rij.
Bovendien is het aantal verkooppunten van brood kleiner geworden. "Zo wordt het risico op plundering zo veel mogelijk beperkt", aldus De Telegraaf. Want met minder verkooppunten, zijn er voldoende politiemannen om al het broodvervoer te escorteren.
Niet iedereen die in de rij staat, gaat uiteindelijk met brood naar huis. Soms is er simpelweg niet genoeg voor iedereen. Amsterdamse bakkers balen hiervan en willen morgen tijdens een vergadering met het Economisch Front hun wens uitspreken dat er niet meer broodbonnen zullen worden aangewezen, dan er op dat moment aan meel aanwezig is.
Vooralsnog is men als de dood om met lege handen naar huis te gaan. Dus beginnen de rijen al veel vroeger dan de bakkers opengaan. Sommigen bakkers waarschuwen dat wie voor openingstijd al voor de deur gaat staan, niet zal worden geholpen, meldt het Algemeen Handelsblad. "Nu wij veel te weinig calorieën krijgen, moeten wij het gebruik van calorieën zo veel mogelijk sparen", meent de krant. "Een middel daartoe is niet onnodig lopen en niet doelloos urenlang in rijen staan."
Het jochie kon niet meer stilstaan van het beven.
Pieter Oostervink
Het komt regelmatig voor dat iemand in de rij onwel wordt, zegt de Amsterdammer Oostervink. Hij vertelt over een jongetje dat laatst naast hem in de rij stond.
"Zijn blote voeten staken in een paar versleten klompen en zijn magere lichaam schemerde door zijn tot op de draad versleten kleren. Het jochie kon niet meer stilstaan van het beven. Nog voordat de deur van de bakker openging, viel hij flauw. En dat gebeurt met tientallen mensen."
Oplossingen
Lezers van De Telegraaf krijgen in de krant een podium om oplossingen te bedenken voor de voedseltekorten.
"De een wil filevorming ook al wegens besmettingsgevaar verbieden en niet eerder een rij, dan op het uur dat de verkoop begint. Dit heeft voordelen, maar is het in de praktijk mogelijk, want dan stormt toch ieder op het aanvangsuur van de verkoop op de winkel af?", vraagt de krant zich hardop af.
Een ander komt met de volgende oplossing: De broodbonnen moeten van tevoren bij de bakkers worden ingeleverd. Aan de hand van de ingeleverde bonnen, worden de bakkers voorzien van de juiste hoeveelheid meel. "Deze kunnen dan op door hen bepaalde uren brood afgeven, op verstrekte ontvangstbewijzen voorzien van een volgnummer, verdeeld over verschillende uren per dag."
"Hierdoor zal worden bereikt, dat ieder zonder noemenswaardig wachten het voor zijn gezin benodigde brood kan ontvangen." De Telegraaf zal deze laatste oplossing voorleggen aan de bevoegde instanties.
Bron ooggetuige: - http://memotrip.nl/kijkaan/dagboeken/oorlogsdagboek
